प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना – प्रती थेंब अधिक पिक (ठिबक सिंचन आणि तुषार सिंचन) | Pradhanmantri krushi sinchan yojna – prati themb adhik pik (Thibak sinchan ani Tushar sinchan)

January 19, 2024January 18, 2024 by MahaSheti

तुरळक पाऊस, औद्योगिकीकरण आणि लोकसंख्या वाढ यामुळे शेतीसाठी उपलब्ध पाण्याचे प्रमाण सातत्याने कमी होत आहे. ठिबक सिंचन आणि तुषार सिंचन यासारख्या आधुनिक सिंचन तंत्रांची आता शेतीमध्ये गरज आहे.

प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना – प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजनेअंतर्गत, भारतात ठिबक सिंचन आणि तुषार सिंचन अनुदानासाठी (PMKSY) उपलब्ध आहे. भारत सरकार प्रति प्राप्तकर्ता 5 हेक्टर पर्यंत सबसिडी प्रदान करते. देशातील वाळवंट, दुष्काळग्रस्त, डोंगराळ आणि इतर प्रदेशांसाठी, राज्यांनी निर्धारित केलेल्या विविध श्रेणींमध्ये आर्थिक मदत प्रदान केली आहे.

प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना - प्रती थेंब अधिक पिक ( ठिबक सिंचन आणि तुषार सिंचन ) | Pradhanmantri krushi sinchan yojna - prati themb adhik pik (Thibak sinchan ani Tushar sinchan )

Table of Contents

सारांश

पिकांच्या झाडाच्या मुळाशी लहानशा नळीद्वारे थेंबथेंब पाणी देण्याची आधुनिक पद्धत म्हणजे ठिबक सिंचन. या पद्धतीत, जमिनीत पाणी जिरण्याचा जो वेग असतो, त्यापेक्षा कमी वेगाने पिकास पाणी दिले जाते. मुख्यत्वे करून पाणी थेंबाथेंबाने दिले जाते. ठिबक सिंचनात महाराष्ट्र अग्रेसर असून संपूर्ण भारताच्या ६० टक्के ठिबक सिंचन एकटय़ा महाराष्ट्रात केले जाते.

तुषार सिंचन (ज्यात पाणी शिंपडणारे म्हणून ओळखले जाते) हे एक असे साधन आहे जे शेती पिके, लॉन्स, भूदृश्य, गोल्फ अभ्यासक्रम आणि इतर भागात सिंचन करण्यासाठी वापरली जाते. ते थंड करण्यासाठी आणि वायूच्या धूळ नियंत्रणासाठी देखील वापरली जाते. तुषार सिंचन ही पावसासारख्याच प्रकारे नियंत्रित पद्धतीने पाण्याचा वापर करण्याचा मार्ग आहे. पाणी एका नेटवर्कद्वारे वितरीत केले जाते ज्यामध्ये पंप, वॉल्व्ह , पाईप्स आणि स्पिंकलर्स असू शकतात. या सिंचनाचा वापर निवासी, औद्योगिक आणि कृषी वापरासाठी केला जाऊ शकतो. जेव्हा पंपच्या मदतीने मुख्य पाईपद्वारे दाबून पाणी वाहू दिले जाते तेव्हा फिरणाऱ्या नोझल मधून बाहेर पडते आणि ते पिकावर शिंपडले जाते.

अनुदान

केंद्र शासनाच्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार सादर योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांना देय असलेले अनुदान खालीलप्रमाणे असेल:

1) अल्प व अत्यल्प भूधारक शेतकरी – ५५ %
2) इतर शेतकरी – ४५ %

फायदे पाहण्यासाठी कृपया खालील बटणावर क्लिक करा.

View Benefits

Download

पात्रता

शेतकऱ्याकडे आधार कार्ड असावे.
शेतकऱ्याकडे ७/१२ प्रमाणपत्र आणि 8-अ प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे.
शेतकरी एससी, एसटी जातिवर्गाचा असेल तर जात प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.
जर लाभार्थ्याने २०१६-१७ च्या आधी या घटकांतर्गत कोणत्याही विशिष्ट सर्वे नंबरसाठी लाभ घेतला असल्यास त्याला पुढील १० वर्षे त्या सर्वे नंबरवर लाभ घेता येणार नाही आणि जर लाभार्थ्याने २०१७-१८ च्या नंतर या घटकांतर्गत कोणत्याही विशिष्ट सर्वे नंबरसाठी लाभ घेतला असल्यास त्याला पुढील ७ वर्षे त्या सर्वे नंबरवर लाभ घेता येणार नाही.
शेतकऱ्याकडे विद्युत पाण्याच्या पंपासाठी कायमचे विद्युत जोडणी संच आवश्यक आहे. त्यासाठी शेतक-यांना वीज बिलची ताजी प्रत सादर करावी लागेल.
सूक्ष्म सिंचन प्रणाली फक्त कंपनीच्या प्रतिनिधींनी तयार केलेली असावी.
शेतकऱ्यांना ५ हेक्टर क्षेत्राच्या मर्यादेत लाभ देण्यात येईल.
शेतकऱ्याला पूर्व-मंजुरी मिळाल्यानंतर, त्याने अधिकृत विक्रेता आणि वितरकांकडून सूक्ष्म-सिंचन संच विकत घ्यावे, ते शेतामध्ये स्थापित करावे आणि पूर्व-मंजुरी मिळाल्यानंतर 30 दिवसांच्या आत खरेदी केलेल्या पावत्या अपलोड कराव्यात.