शेतकरी म्हटलं कि भर उन्हात शेतात रक्ताचं पाणी करणाऱ्या मायबाप शेतकऱ्याचं चित्र डोळ्यासमोर उभं राहतं. बहुतांशी ते खरं देखील आहे. काही अपवाद वगळता, बरेचसे शेतकरी वर्षभर कष्ट करूनही जेमतेम आपल्या कुटुंबाचे पोट भरता येईल व मुलांना प्राथमिक शिक्षण देता येईल इतकेच कमावतात. कित्येकदा तोटा देखील होतो. परंतु अलीकडच्या काळात हे चित्र बदलत आहे. बरचसे शिक्षित तरुण आधुनिक शेतीची माहिती घेऊन शेतीकडे वळत आहेत व पारंपरिक शेतीपेक्षा कित्येक पटींनी अधिक उत्पन्न घेत आहेत.
आपण आज अशाच एका तरुणाच्या यशस्वी शेतीची माहिती घेणार आहोत.
रितुराज शर्मा हे गुडगाव मधील एक शेतकरी आहेत ज्यांनी शेतीकडे व्यावसायिक दृष्टिकोनाने पाहिले आणि झेटा फार्म्स नावाची कंपनी स्थापन केली. या कंपनीची सुरुवात तीन वर्षांपूर्वी झाली. त्यावेळी त्यांच्याकडे २० एकर जमीन होती. आत्तापर्यंत त्यांनी २०००० एकर जमीन भाडेतत्वावर घेतलेली आहे. पुढच्या एका वर्षामध्ये ८०,००० एकर जमीन भाडेतत्वावर घेण्याची योजना बनवली आहे. कंपनीने आत्तापर्यंत १३० कोटींचा टर्नओव्हर केला आहे. ज्यामध्ये त्यांचा प्रॉफिट ३३ कोटी आहे. आज या कंपनीची किंमत १२०० कोटी लावली जात आहे. रितुराज शर्मा यांनी केवळ ३ वर्षात खूप मोठा पल्ला गाठला आहे.
“शेतकरी समजतो कि मी बीज लावले, खात दिले, पाणी दिले, आता पुढे काय होईल ते होईल. हे चुकीचे आहे. शेती हा एक व्यवसाय आहे. आणि आपण त्याला व्यवसायाप्रमाणेच सर्व गोष्टींचा विचार करून चालवले पाहिजे.”, रितुराज शर्मा म्हणतात.
- मखाना म्हणजे काय? मखाने खाण्याचे फायदे | Health benefits of makhana
- स्पिरुलिना म्हणजे काय? स्पिरुलिना शेती कशी करावी? | How to start spirulina farming
- पर्माकल्चर म्हणजे काय? पर्माकल्चर शेती कशा प्रकारे केली जाते? | What is permaculture farming?
- सुपारीच्या पानांची शेती, एकरी कमवा ८ लाख उत्पन्न | Betel leaf farming | suparichya pananchi sheti | सुपारीची पाने | Betel leaves
- भारतातील सर्वात श्रीमंत शेतकरी – डॉक्टर राजाराम त्रिपाठी [व्हिडिओ] | औषधी वनस्पतींची शेती | Richest farmer of India – Dr. Rajaram Tripathi | Herbal Farming | Medicinal Farming | Farming Motivation
झेटा फार्म्स काय करते?
झेटा फार्म्स शेतीला एका व्यावसायिक कंपनी प्रमाणे चालवते. कंपनीमध्ये ते सर्व खाते आहेत जे एका कॉर्पोरेट कंपनी मध्ये असतात. फिनान्स, ऑपरेशन्स, IT इत्यादी.
कंपनी मोठ्या प्रमाणावर शेत जमीन भाडेतत्वावर घेते व त्यावर शेती करते परंतु सर्व गोष्टींचं अभ्यास करून.
कुठले पीक किती प्रमाणात घ्यावे. कुठल्या पिकाला अधिक भाव मिळेल यासर्व गोष्टींचा अभ्यास करूनच पिके घेतली जातात. शेती करण्यासाठी कंपनीने शेतकऱ्यांनाच नोकरीवर ठेवले आहे (रितुराज शर्मा त्यांना कृषिवीर असे संबोधतात). ज्याच्या बदल्यात त्यांना प्रत्येक महिन्याला ठराविक पगार मिळतो. कंपनी कायदेशीर असल्यामुळे शेतकऱ्यांचा PF देखील जमा होतो.
याशिवाय कंपनी शेतकऱ्यांना मोफत इन्शुरन्स देखील देते.
झेटा फार्म्स हि कंपनी १५ राज्यांमध्ये काम करते. कंपनी ६० पेक्षा जास्त पिकांचे उत्पादन घेते. ज्यामध्ये चहा कॉफी पासून सुगंधी वनस्पतींपर्यंत जवळपास सर्व प्रकारची पिके आहेत. कंपनीमध्ये जवळपास २९०० कर्मचारी काम करतात.
झेटा कंपनीची तत्वे
शेती क्षेत्रामध्ये शेतकऱ्यांना प्रामुख्याने २ अडचणींचा सामना करावा लागतो. एक म्हणजे हवामान आणि दुसरे पिकांचा हमी भाव. कांदा टोमॅटो सारख्या पिकांना कधी सोन्याचे भाव मिळतात तर कधी कधी केलेला खर्च देखील वसूल होत नाही. याच अडचणींना रितुराज शर्मा यांनी ओळखले आणि त्यावरती एक उपाय शोधून काढला. जेव्हा हवामान खराब होते किंवा कुठल्या पिकाचे जास्त उत्पादन झाल्यामुळे भाव कमी झाले तरी हे एकाच वेळी पूर्ण भारतात होऊ शकत नाही. एखाद्या जिल्ह्यात किंवा राज्यात होऊ शकते. हे त्यांनी ओळखले व त्यांनी भारतातील जवळपास सर्व दिशांमध्ये वेगवेगळ्या ठिकाणी जमिनी घेतल्या. त्यामुळे भविष्यात त्यांना एखाद्या राज्यामध्ये तोटा होऊ शकतो परंतु सर्वच ठिकाणी तोटा होणार नाही. बऱ्याच ठिकाणी फायदाच होईल. त्याचप्रमाणे संपूर्ण देशात एकाच वेळी सर्वच पिकांचे भाव पडणार नाहीत. काही बोटावर मोजण्याइतक्या पिकांमध्ये तोटा होईल परंतु इतर पिकांमध्ये नफा होईल. त्यामुळेच कंपनी ६० पेक्षा जास्त वेगवेगळ्या पिकांचे उत्पादन घेते.
अल्पभूधारक शेतकऱ्यांसाठी रितुराज शर्मा यांचा सल्ला
रितुराज शर्मा सांगतात कि झार आपण अल्पभूधारक असाल तर २ पद्धतीने आपण उत्पन्न वाढवू शकता.
१. गहू बाजरी सारखी पिके ना घेता भाजीपाल्याचे उत्पन्न घ्या. यामध्ये प्रति एकर जास्त उत्पन्न मिळते.
२. FPO मॉडेल मध्ये काम करा. म्हणजे आपल्या आजूबाजूच्या अनेक अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना एकत्र आणा आणि सर्वांनी मिळून अनेक वेगवेगळ्या पिकांचे उत्पादन घ्या व आलेले उत्पन्न वाटून घ्या.
शेतकऱ्यांनी जुन्या पिढी दर पिढी चालत आलेल्या परंपरा बाजूला ठेऊन नवीन पद्धती अजमावायला हव्या. आपल्या आजूबाजूच्या बर्याचश्या गोष्टी बदलत चालल्या आहेत. हवामान, पाणी, जमीन हे सर्व बदलत चालले आहे त्यामुळे आपण देखील बदलत्या काळानुसार स्वतःला व आपल्या शेती करण्याच्या पद्धतींना बदलायला हवं.
३ वर्षात शेतीच्या जोरावर उभी केली १२०० कोटींची कंपनी [विडिओ]
रितुराज शर्मा यांनी आपल्या आधुनिक शेतीच्या ज्ञानाच्या जोरावर खूप मोठं व्यवसाय उभं केला व त्यातून ते भरपूर नफा देखील मिळवत आहेत. स्टोरी आवडली असल्यास कमेंट करा व अशा आणेल कथा जाणून घेण्यासाठी whatsapp ग्रुप ला जॉईन व्हा.
धन्यवाद!
रितुराज शर्मा यांच्या झेटा फार्म्स बद्दल अधिक माहिती हवी असेल तर खालील विडिओ नक्की बघा.